Waarom is er een referendum ?
Voorjaar 2016 wordt in Nederland een referendum gehouden over de associatie-overeenkomst tussen de EU en Oekraïne. Door zo'n verdrag zou de handel met de Oekraïne gemakkelijker worden, is het belangrijkste argument om die overeenkomst op te stellen.
De FNP is voor meer directe democratie. Dat wil zeggen de burgers meer bij belangrijke besluiten betrekken. Een referendum kan een goed instrument zijn om de inwoners zich te laten uitspreken over bepaalde zaken. Het is de initiatiefnemers van dit referendum gelukt om in korte tijd 427.000 handtekeningen te verzamelen en dat was ruim voldoende om het te laten doorgaan.
De achtergrond ligt in het feit dat per 1 juli 2015 de Wet 'Raadgevend referendum' is aangenomen. Die wet geeft aan dat de regering verplicht is om een referendum te houden als meer dan 300.000 daarom vragen. Het is de website 'GeenStijl', later aangevuld met 'Burgercomité EU' en ook 'Forum voor Democratie', via een internetpetitie dus gelukt om meer dan 300.000 digitale verzoeken binnen te halen. Daarom heeft de regering voor 6 april aanstaande het eerste referendum volgens de nieuwe referendum-wet over de vraag hieronder uitgeschreven.
Eerdere referenda waarin de Friezen zich konden uitspreken gingen over de plannen met het Zaailand (specifiek de gemeente Leeuwarden) en over de Europese grondwet. Maar waar gaat het refendum nu over? Het referendum over de Oekraïne gaat helemaal niet over het wel of niet opnemen van Oekraïne in de EU, ook al wordt dat hier en daar gesuggereerd. Het referendum gaat uitsluitend over onderstaande vraag:
"Bent u voor of tegen de wet tot goedkeuring van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne?"
Een associatie-verdrag is een handelsverdrag. Het betreffende verdrag is al goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer. De OSF heeft met overtuiging voor gestemd, maar senator Ten Hoeve heeft wel aangegeven dat er rekening moet worden gehouden met de ethnische loyaliteiten richting Rusland. Daarbij moeten mogelijk formele, soms manipulatieve grenzen worden doorbroken.
Op Europees niveau heeft de EFA ook voor gestemd, hoewel de fractie reserves heeft inzake de hervormingen die de regering van Oekraïne nu en in de toekomst moet doorvoeren. Het land zal volgens de EFA meer inspanningen moeten plegen om kieswetten te veranderen, anti-corruptie maatregelen te nemen en het justitiële systeem te verbeteren. De EFA in het Europees parlement is van mening dat ook de voordelen van deze overeenkomst moeten worden gecommuniceerd. Dan gaat het om meer stabiliteit voor de bevolking, meer hervormingen op het gebied van mensenrechten en betere verhoudingen met de EU.
Wat vindt de FNP hiervan ?
Als FNP zijn we kritisch op Den Haag en de politieke en populistische spelletjes die worden gespeeld rondom dit referendum. Als FNP zijn we stellig van mening dat er nog veel moet gebeuren in Oekraïne, vooral op het vlak van de mensenrechten en de democratie. Voordat meer staten zich aansluiten bij de EU zal eerst de EU zelf democratischer moeten worden. Die vraag is nu uiteraard niet aan de orde met dit referendum maar speelt op de achtergrond wel mee. Maar er bestaat binnen de partij ook zorg over een aantal paragrafen in het associatieverdrag de Oekraïne militaire bijstand kan worden verleend door de EU in geval van calamiteiten. Welke uitwerking kan dat hebben met de nogal anti-Russische regering die er nu aan de macht is ?
Het is voor Fryslân als exporterende regio van groot belang dat de relaties met zowel Oekraïne als met Rusland goed blijven. Veel boeren en bedrijven hebben last van de sancties en boycots die er nu zijn. Vrede en stabiliteit aan de zuidoostflank van Europa is van het grootste belang !
Aan de andere kant gaat het nu om een handelsverdrag dat een bijdrage kan leveren aan het welzijn van mensen in Oekraïne en aan democratie en mensenrechten. Echter, voor aansluiting bij de EU is Oekraïne maar ook de EU zelf nog niet klaar.
Wat vragen we van U ?
Als pro-Europese partij willen we niet dat het referendum wordt misbruikt voor een anti-Europees sentiment en daarom hebben we een genuanceerd standpunt. De FNP geeft geen stemadvies en wil niet betuttelend zijn. Mensen kunnen zich via tal van (sociale) media laten informeren. Onze kiezers en sympathisanten zijn volwassen genoeg om zelf tot een afweging te komen. Met bovenstaand artikel hebben we U een aantal overwegingen gegeven om in het stemhokje 'Ja' of 'Nee" te stemmen. Of om misschien helemaal niet te stemmen. Maar bedenk daarbij wel dat een opkomst van 30% (ongeveer 4 miljoen mensen) nodig is om het referendum geldig te laten verklaren.
Sybren Posthumus (woordvoerder Europa Statenfractie FNP)
Nederlands 
Frysk